Druk, druk, druk
Iedereen lijkt het druk te hebben. Alles gaat steeds sneller – of het lijkt zo. Wie heeft er nog tijd? Dan sla je de Bijbel open, en je leest:
Kom allen bij Mij [Jezus], jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan, Ik zal jullie rust geven. Neem mijn juk op je en leer van Mij: Ik ben zachtmoedig en nederig van hart. Dan zullen jullie werkelijk rust vinden, want mijn juk is zacht en mijn last is licht.’ (Matteüs 11: 28-30)
Kan dat echt? Is er in deze drukke wereld rust te vinden? En wat heeft Jezus ons te bieden?
Had Jezus zo’n rustig leven?
Jezus spreekt deze woorden als Hij ongeveer één jaar rondtrekt als rabbi. In die tijd heeft Hij weinig rust gehad. Hoe langer Hij rondtrok, hoe bekender Zijn naam werd. Waar Hij kwam, daar verdrongen zieken zich om door Hem genezen te worden. De mensen kwamen in grote groepen naar Hem luisteren en ze gunden Hem geen rust. Zelfs als Hij een rustige plaats opzocht, dan kwamen de mensen nog achter Hem aan. Hij onderwees zijn leerlingen en bereidde hen voor om het evangelie te verkondigen. Jezus had geregeld botsingen over wie Hij was en wat Hij leerde, zowel met zijn directe familie als met het godsdienstig gezag. Jezus trok rond om in alle plaatsen het goede nieuws te brengen. Daarbij had Hij in het begin niet eens een eigen plaats om te slapen (Matteüs 8).
Over een ‘druk leven’ en een ‘overvolle agenda’ gesproken. Jezus had helemaal geen rust. Als wij Hem een advies konden geven, dan hadden we misschien gezegd: ‘Jezus, U werkt veel te hard. Zorg dat U ook eens aan uzelf toekomt. Of lees een zelfhulpboek over ontspanning.’ Jezus ziet dat heel anders. Hij roept ‘jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan’ om bij Hem te komen. Hij biedt hen (en ons) rust aan! Blijkbaar kan Jezus, ondanks zijn volle agenda, rust geven. Hoe bestaat het?
Wat is rust?
Wat biedt Jezus ons aan? Wat is rust? Gaat het hier om het vermijden van stress, voldoende ontspanning nemen? Of heeft Hij het over iets anders?
Als je in de Bijbel kijkt wat ‘rust’ inhoudt, dan ontdek je al snel dat rust veel kanten heeft. Rust is in elk geval iets heel anders dan rustig aan doen, of luieren.
Als God Zijn volk rust geeft, dan doet Hij dat door speciale momenten in te stellen: de sabbat en het sabbatsjaar.
In Deuteronomium 5 lezen we over de sabbat: Neem de sabbat in acht, zoals de HEER, uw God, u heeft geboden; het is een heilige dag. Zes dagen lang kunt u werken en al uw arbeid verrichten, maar de zevende dag is de sabbat, die gewijd is aan de HEER, uw God; dan mag u niet werken. Dat geldt voor u, voor uw zonen en dochters, voor uw slaven en slavinnen, voor uw runderen, uw ezels en al uw andere dieren, en ook voor vreemdelingen die bij u in de stad wonen; want uw slaaf en slavin moeten evengoed rusten als u. Bedenk dat u zelf slaaf was in Egypte totdat de HEER, uw God, u met sterke hand en opgeheven arm bevrijdde. Daarom heeft Hij u opgedragen de sabbat te houden. (vers 12-15)
Rust hebben is tijd hebben. Niet voortgedreven worden door arbeid of slavernij. Een slaaf moest, zeker in de tijd van Deuteronomium, altijd en overal klaarstaan. Wat de meester zei dat moest direct gebeuren. Er was geen moment om stil te staan, geen moment om op adem te komen. En nauwelijks een moment om volledig op God gericht te zijn. Een slaaf was een levend gebruiksvoorwerp, bestemd voor de arbeid. Maar God grijpt in. Hij geeft een rustdag, aan Hem gewijd. God geeft ruimte om naar Hem te luisteren, om Hem te eren. Een dag om op adem te komen, om blij te zijn. Een dag waarop mens en dier bij God kunnen komen zonder de dwang van de dagelijkse arbeid en zorgen. Rust is ruimte hebben om naar God te luisteren.
In Leviticus 25 stelt God een Sabbatsjaar in. Eén keer in de zeven jaar moet het land onbebouwd blijven. Dat jaar moesten de Israëlieten rustig leven in vertrouwen op God, met eerbied voor alles wat Hij heeft gemaakt: mens, dier en aarde. Rust hebben is God vertrouwen. Vertrouwen dat Hij voor je zorgt, dat jij los kunt laten, omdat Hij alles in handen heeft.
De Joden hebben zich niet altijd gehouden aan de sabbat en het sabbatsjaar. Dat doet niets af aan het principe: deze bijzondere momenten laten zien hoe God rust geeft.
Rust door vertrouwen
Ook buiten het sabbatsjaar geeft vertrouwen in God rust. En het loslaten van dit vertrouwen, zelf de teugels in handen nemen, veroorzaakt onrust. De geschiedenis van koning Asa (2 Kronieken 14 – 16) is hier een goed voorbeeld van.
Koning Asa begint zijn regering als koning van Juda goed. Hij wil doen wat God zegt. Daarom geeft God hem rust. In de eerste periode van Asa’s regering is er geen oorlog. De steden worden opgebouwd. Afgodsbeelden verdwijnen uit het land, het gaat weer om God. Op het moment dat een buitenlandse krijgheer Juda binnenvalt, geeft God aan Asa, die op de Here vertrouwt, een grote overwinning. Profeten sporen Asa aan om met meer enthousiasme te doen wat God zegt. En het hele volk merk het resultaat:
In de derde maand van het vijftiende regeringsjaar van Asa kwamen ze in Jeruzalem bijeen. Ze offerden die dag aan de HEER zevenhonderd runderen en zevenduizend schapen en geiten uit de buit die ze hadden meegebracht. Ze beloofden plechtig dat ze zich met hart en ziel zouden richten naar de HEER, de God van hun voorouders, en dat iedereen die zich daar niet aan hield, jong of oud, man of vrouw, zou worden gedood. Met luide stem zwoeren ze trouw aan de HEER. Daarbij juichten ze en lieten ze de trompetten en ramshoorns schallen. Iedereen in Juda verheugde zich over de eed die ze hadden afgelegd. Ze hadden uit volle overtuiging gezworen en zochten met heel hun hart de HEER, en Hij liet zich door hen vinden en verschafte hun rust aan al hun grenzen. (2 Kronieken 15: 10-15)
Ze hebben rust aan al hun grenzen. Wat wil je nog meer? Helaas is dit niet het einde van het verhaal. De koning van het tienstammenrijk valt Juda binnen, en Asa gaat in de fout. Hij zoekt hulp bij de koning van Damascus in plaats van bij de Here. De rest van Asa’s leven is het gedaan met de rust. Het is oorlog en onrust wat de klok slaat. Asa dwaalt zelfs af van de Heer.
Toen Asa gehoorzaamde, toen de Heer koning was over zijn leven, toen had Asa rust. Hij nam de juiste beslissingen en werd daarin gezegend. Maar de rust verdween toen Asa zijn eigen gang ging.
De rust die Jezus aanbiedt
Rust hebben is ruimte om naar God te luisteren
Rust hebben is God vertrouwen
Rust hebben is wonen in vrede
Jezus zegt: Ik zal jullie rust geven. Daar zit wel een voorwaarde aan: je moet Zijn juk op je nemen en van Hem leren.
De uitspraak ‘een juk opnemen’ was voor de Joden in Jezus’ dagen heel normaal. Het betekende: de Thora gaan bestuderen, leerling worden van een rabbi. Een rabbi zou nooit aan iemand de opdracht geven om een juk op te nemen. Jezus doet dat wel, omdat Hij meer is dan een rabbi. Hij is de Verlosser, die als enige zachtmoedig en nederig van hart is. Hij geeft rust, wanneer we van Hem willen leren. Wie de woorden van Jezus aanneemt, die zal de rust en vrede van het Koninkrijk van God vinden. Dat is de vrede van God, die alle verstand te boven gaat (Filippenzen 4:7)
Hoe krijg ik die rust als ik druk, druk, druk ben?
Het is heel mooi dat Jezus ons rust aanbied en ons een licht juk geeft. Wat kunnen we daar mee, als de stress van school, werk, huishouden, gezin, ziekte en rampen weer over ons heenkomen?
In de eerste plaats is de rust die Jezus ons aanbiedt een vooruitblik, een teken van hoop. De rust die we hier krijgen is nog niet volledig. Als we God gehoorzamen, dan zullen we uiteindelijk helemaal rust vinden bij God. Hij rustte op de zevende dag van de schepping en weet wat echte rust is. Die rust biedt Hij ons ook aan (Hebreeën 4).
In de tweede plaats geeft de rust die Jezus ons schenkt ons de mogelijkheid om stil te staan. Om te luisteren. Om Gods stem te horen. Om keuzes te maken die zijn zoals God het wil. Jezus’ juk op je nemen is in de leer gaan bij Hem. In je denken en je doen handelen zoals Hij. Als je op deze manier kiest, dan geeft God rust. Je bent niet vrij van onrust van buiten – Asa werd ook aangevallen. Wat je wel zeker weet is dat de Overwinnaar naast je staat en in je woont. En daarom kun je zonder angst blijven staan, rustig vertrouwend dat er niets zal gebeuren buiten Gods plan om.
Jezus roept: ‘komt allen tot mij’. Als je niet komt, dan mis je de rust. In de waan van alledag moet je naar Jezus toe gaan. Deze rust is daarmee een keuze.
Wat doe je? Ren je rond, om alles in eigen hand te houden? Om het hoofd boven water te houden tussen kerst, recessie en vakantie? Maak je meer lijstjes, doe je meer aan meer timemanagement? Stel je meer doelen om maar iets te bereiken? Dan ben je vermoeid en onder lasten gebukt, omdat regels en wetten je leven beheersen. Of ga je naar Jezus en leg je heel je leven aan Zijn voeten neer, zodat je Zijn rust ontvangt?
De Bijbelteksten in dit blog zijn ontleend aan de NBV21 © Nederlands-Vlaams Bijbelgenootschap 2021, tenzij anders aangegeven.
Lees je Bijbel 